„Krótkie łańcuchy dostaw jako element rozwoju obszarów wiejskich” – relacja z konferencji

30 października 2024 r. w Kordowie koło Ostrołęki odbyła się konferencja zorganizowana przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Ostrołęka pn. „Krótkie łańcuchy dostaw jako element rozwoju obszarów wiejskich”.

Wydarzenie odbyło się w ramach realizacji operacji „Krótkie łańcuchy dostaw jako element rozwoju obszarów wiejskich” w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Plan Operacyjny na lata 2024-2025 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, finansowanej ze środków II schematu Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, organizowanej przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie.

Bezpłatna konferencja adresowana była do rolników, mieszkańców obszarów wiejskich, przedsiębiorców działających w branży przetwórstwa produktów lokalnych, przedstawicieli jednostek doradztwa rolniczego oraz przedstawicieli jednostek naukowych i Kół Gospodyń Wiejskich. Wzięło w niej udział ponad 60 uczestników z terenu północno-wschodniego Mazowsza. Przybyli oni głównie z terenu powiatów: makowskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, przasnyskiego i wyszkowskiego.

Głównym celem konferencji było ułatwienie wymiany fachowej wiedzy pomiędzy podmiotami zainteresowanymi rozwojem lokalnego sektora żywności a także uświadomienie, jak wiele korzyści gospodarczych, środowiskowych i społecznych może on przynieść oraz przybliżenie idei tworzenia krótkich łańcuchów dostaw żywności (KŁŻ). Konferencja miała za zadanie również podnieść poziom wiedzy rolników w zakresie sprzedaży produktów z gospodarstwa, przepisów prawnych dotyczących prowadzenia takiej działalności, w tym działalności w ramach rolniczego handlu detalicznego, sprzedaży bezpośredniej i dostaw bezpośrednich, znakowania żywności oraz wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności.

Gospodarzem spotkania był Bogdan Bagiński - dyrektor MODR Oddział Ostrołęka, który przywitał przybyłych uczestników, omówił zwięźle cele i program konferencji, zachęcając do korzystania z wykładów i możliwości dyskusji, a następnie oddał głos zaproszonym gościom.

Anna Kempińska - zastępca dyrektora MODR Warszawa, nawiązując we wstępie do aktualnych działań Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, zachęciła rolników do korzystania z doradztwa i usług oferowanych przez doradców i specjalistów Ośrodka.

Anna Truszkowska-Aptacy - kierownik Placówki Terenowej KRUS w Ostrołęce, korzystając z obecności sporej grupy rolników, zachęciła do korzystania z usługi e-KRUS oraz licznych konkursów dla rolników.

Następnie Andrzej Niedźwiedzki - przedstawiciel Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Oddział Ostrołęka, wprowadził słuchaczy w tematykę konferencji i poprowadził dalszą część merytoryczną.

Dr hab. inż. Roman Ryszard Niedziółka, profesor Uniwersytetu w Siedlcach, w wykładzie „Organizacja form sprzedaży z gospodarstwa – wymagania i przykłady”, który rozpoczął się od interesującej dyskusji na temat potencjału Kurpiowszczyzny w zakresie produktu lokalnego i regionalnego, omówił podstawowe pojęcia z zakresu sprzedaży produktów z gospodarstwa tj.: łańcuch żywnościowy, podstawowe formy sprzedaży w ramach KŁŻ (w tym: sprzedaż bezpośrednia, rolniczy handel detaliczny RHD, działalność marginalna, ograniczona i lokalna MOL) – podstawy prawne, podobieństwa i różnice oraz wymagania, w tym higieniczne, weterynaryjne i sanitarne. W wykładzie znalazło się też odniesienie do możliwości dofinansowania w ramach PROW 2014-2020 Działanie 16 Współpraca – krótkie łańcuchy dostaw (KŁŻ). W dalszej części wykładu uczestnicy mogli zapoznać się z licznymi przykładami dobrych praktyk wdrażania KŁŻ z kraju (sery owcze z Podhala, sery kozie z Mazowsza) i UE (Słowacja, Czechy). Na przykładzie serów kozich omówione zostały szczegółowe aspekty prowadzenia RHD, w tym kwestie technologiczne, wartość serowarską mleka, kontrolę na etapach produkcji i oznakowanie, w tym przykład etykiety. Wykład zakończony zachętą do podejmowania różnego rodzaju inicjatyw dla lokalnej społeczności (seminaria, warsztaty, festyny, edukacja).

Jan Czaja, ekspert z Jan Czaja CONSULTING, w wykładzie „Innowacyjne przykłady tworzenia KŁŻ w realiach południowej Polski”, omówił wieloletnie doświadczenia we wdrażaniu innowacyjnych inicjatyw, tj.: Paczka od rolnika, enoTARNOWSKIE, Smaki Pogórza, Lipnickie Smaki. Wykładowca położył duży nacisk na wymianę doświadczeń w celu propagowania dobrych praktyk i pomocy osobom planującym rozpoczęcie działalności w uniknięciu błędów i pułapek, które mogą wynikać m.in. z zawiłości prawnych. Ekspert udzielił wielu cennych porad i wskazówek dotyczących poszczególnych form sprzedaży żywności z gospodarstwa oraz współpracy między rolnikami.

Justyna Paluch, ekspertka z Wiejskiego Ośrodka Warsztatowego Justyna Paluch, w wykładzie „Piwniczka Podlaska – innowacyjne modele sprzedaży podlaskich producentów w ramach tworzenia KŁŻ – analiza założeń i efektów projektu”, po krótkiej prezentacji omówiła szczegółowo bogate doświadczenia z zakresu budowania krótkiego łańcucha dostaw w ramach projektu współpracy realizowanego przez Grupę Operacyjną EPI-KLZ „Piwniczka Podlaska”. Wykład zawierał podsumowanie doświadczeń z działania grupy operacyjnej (GO) w latach 2021-2023. Członkami GO było 11 producentów rolnych, Nadbużański Ośrodek Promocji Produktu Lokalnego „Zagubek” oraz Lokalna Organizacja Turystyczna „LOT Nad Bugiem” (lider, koordynator projektu). W wykładzie przedstawione zostały bogate doświadczenia realizacji operacji „Opracowanie innowacyjnych modeli sprzedaży produktów rolnych w oparciu o producentów rolnych z Podlasia”, współfinansowanej ze środków UE w ramach działania Działanie 16 „Współpraca” w przedmiocie operacji: tworzenie krótkich łańcuchów dostaw na zasadach płatności zryczałtowanej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Omówione zostały założenia wyjściowe w planowaniu operacji, główne cele i sposoby ich realizacji, efekty, harmonogram, trudności i korzyści realizacji wspólnego projektu. Na koniec wykładu ekspertka wskazała na możliwości dofinansowania KŁŻ zawarte w PS WPR 2023-2027.

W trakcie przerwy, a przede wszystkim w kończącym konferencję panelu dyskusyjnym z udziałem wykładowców, skupiono się na omówieniu pytań zgłoszonych przez uczestników, które dotyczyły głównie: szczegółowych aspektów przetwórstwa i sprzedaży żywności z gospodarstwa w ramach RHD, sprzedaży wysyłkowej produktów z gospodarstwa, dostępnemu wsparciu w organizacji i pozyskiwaniu dofinansowania omawianej działalności oraz wpływie globalizacji i trendom rynkowym mającym wpływ na rynek produktów lokalnych, w tym KŁŻ. Omawianiu poszczególnych pytań przez poszczególnych wykładowców towarzyszyła ożywiona dyskusja. Na koniec panelu dyskusyjnego podkreślono jednoznacznie potrzebę organizacji dalszych działań spotkań z ww. zakresu.

Uczestnikom konferencji zapewniono pakiet materiałów konferencyjnych wzbogacony o materiały MRiRW z zakresu legalnych formy sprzedaży żywności wytworzonej w gospodarstwie rolnym, ze szczególnym uwzględnieniem rolniczego handlu detalicznego (RHD), sprzedaży bezpośredniej (SB) oraz działalności marginalnej lokalnej i ograniczonej (MLO). W trakcie konferencji wszystkim uczestnikom zapewniono serwis kawowy oraz obiad.

Organizatorzy dziękują wszystkim uczestnikom konferencji i wykładowcom za miłą atmosferę, przemyślane pytania i odpowiedzi oraz rzeczową dyskusję podczas panelu dyskusyjnego.

Fotorelacja:

Uczestnicy przybyli głównie z terenu powiatów: makowskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, przasnyskiego i wyszkowskiego

Gospodarzem spotkania był Bogdan Bagiński - dyrektor MODR Oddział Ostrołęka

Przywitanie uczestników i zaproszonych gości

Anna Kempińska - zastępca dyrektora MODR Warszawa, nawiązując we wstępie do najbardziej aktualnych działań Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego zachęciła rolników do korzystania z doradztwa i usług oferowanych przez doradców i specjalistów Ośrodka

Andrzej Niedźwiedzki - przedstawiciel Mazowieckiego Ośrodka doradztwa Rolniczego Oddział Ostrołęka, wprowadził w tematykę konferencji i poprowadził dalszą część merytoryczną

Dr hab. inż. Roman Ryszard Niedziółka, profesor Uniwersytetu w Siedlcach, w wykładzie „Organizacja form sprzedaży z gospodarstwa – wymagania i przykłady”

W konferencji wzięło udział ponad 60 uczestników z terenu północno-wschodniego Mazowsza

W trakcie przerwy eksperci chętnie odpowiadali na pytania indywidualne 

Jan Czaja, ekspert z Jan Czaja CONSULTING, w wykładzie Innowacyjne przykłady tworzenia KŁŻ w realiach południowej Polski

Justyna Paluch, ekspertka z Wiejskiego Ośrodka Warsztatowego Justyna Paluch, w wykładzie „Piwniczka Podlaska – innowacyjne modele sprzedaży podlaskich producentów w ramach tworzenia KŁŻ – analiza założeń i efektów projektu”

W kończącym konferencję panelu dyskusyjnym z udziałem wykładowców, skupiono się na omówieniu pytań zgłoszonych przez uczestników

Panel dyskusyjny z udziałem wszystkich wykładowców

Bogdan Bagiński - dyrektor MODR Oddział Ostrołęka, podziękował wszystkim uczestnikom konferencji i wykładowcom za miłą atmosferę, przemyślane pytania i odpowiedzi oraz rzeczową dyskusję podczas panelu dyskusyjnego

Opracowanie: Andrzej Niedźwiedzki, MODR Oddział Ostrołęka

Zdjęcia: Andrzej Niedźwiedzki, MODR Oddział Ostrołęka