22 marca Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku zorganizował XVIII konferencję pt. „Kobieta przedsiębiorcza w Unii Europejskiej - nowe wyzwania i nowe możliwości”. Wzięło w niej udział ponad 100 przedsiębiorczych kobiet zrzeszonych i aktywnie działających w Kołach Gospodyń Wiejskich na terenie województwa mazowieckiego.

Uczestniczki konferencji otrzymały kompendium wiedzy z zakresu innowacyjnego przetwórstwa rolno-spożywczego, przedsiębiorczości kobiet na obszarach wiejskich i możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych na działania podejmowane przez KGW. Konferencję poprowadzili eksperci o ogromnym doświadczeniu.

Tematami wiodącymi konferencji były:

1. Kobieta w innowacyjnym przetwórstwie żywności prozdrowotnej  - wykład poprowadził prof. dr hab. inż. Zbigniew Dolatowski – Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie
2. Przedsiębiorczość i innowacyjność w działaniach kobiet na obszarach wiejskich  - wykład poprowadziła prof. dr hab. Krystyna Krzyżanowska – Kierownik Katedry Turystyki, Komunikowania Społecznego i Doradztwa; Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
3. Możliwości pozyskania środków zewnętrznych na działania podejmowane przez Koła Gospodyń Wiejskich – wykład poprowadził Jacek Sadoch – zastępca dyrektora Mazowieckiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Profesor Zbigniew Dolatowski zajął się głównie zagadnieniami dotyczącymi roli kobiet w kształtowaniu bezpieczeństwa żywnościowego, aspektami prozdrowotnymi żywności oraz prawidłowym odżywianiem ludzi.

.  Skład jakościowy i ilościowy mikroflory jelitowej zdrowego człowieka jest dość stabilny. Kształtuje się od urodzenia do około 3-4 roku życia w danym środowisku. Stąd tak ważne dla naszego zdrowia są produkty lokalne, wyprodukowane w najbliższym otoczeniu. Kluczowe elementy żywienia to odpowiednie zakupy, bilansowanie składników, odpowiedni dobór przypraw i dodatków, promocja prozdrowotnych posiłków, tradycyjne produkty i ich przetwarzanie, zmniejszenie udziału prostych węglowodanów (cukry), tłuszczu, białka i soli.

Dokonując wyboru stawiajmy na produkty lokalne, najlepiej tradycyjne, ekologiczne i minimalnie przetworzone. Jedzmy dużo warzyw i produktów fermentowanych: kiszonki – kapusta, ogórki, buraczki czerwone, zsiadłe mleko, twarogi, serwatkę. Promujmy kuchnię domową: żurek, ogórkową, kapuśniak, sałatki. Szanujmy jedzenie, na świecie mamy nadmiar żywności – na ok. 8 mld. ludzi żyjących na planecie, żywności jest dla 12-14 mld mieszkańców planety.

Warto zapamiętać sentencje podsumowujące ww. temat:

 „Jedna choroba może mieć wielu ojców,  ale matką każdej choroby jest żywność”

(Powiedzenie chińskie)

„Jedynym sposobem zachowania zdrowia jest jedzenie tego, czego nie chcesz, picie tego, czego nie lubisz i robienie tego, na co nie masz ochoty„

                                                                                               Mark Twain [1835 – 1910]/

Prof. Krystyna Krzyżanowska dużo uwagi poświęciła roli przedsiębiorczych
 i innowacyjnych działań kobiet w rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie działalności zagród edukacyjnych i kół gospodyń wiejskich w Polsce oraz informacji dotyczących kobiet zarządzających gospodarstwami w UE-27. Wykładowczyni rozszerzyła pojęcie przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość najczęściej łączona jest z działalnością gospodarczą, często też bywa utożsamiana z zakładaniem i prowadzeniem firmy. W ekonomii oznacza zdolność do doskonalenia własnych pomysłów, dążenie do znalezienia najlepszego wyjścia z danej sytuacji. Potocznie mówi się, że przedsiębiorczość to praca na własny rachunek albo odnoszenie sukcesów w biznesie.

Podczas wykładu powstał też zestaw cech, które charakteryzują osoby przedsiębiorcze:

• kreatywność, twórcze myślenie, pomysłowość
• konsekwencja w działaniu
• uczciwość i odpowiedzialność
• kompetencje i wiedza fachowa
• odwaga
• asertywność
• schludny wygląd
• komunikatywność

Wykład dotyczył także innowacyjności.  Innowacyjność to (według S. Marciniaka)  zdolność do tworzenia nowych i modernizowania istniejących produktów i procesów technologicznych, nowych systemów organizacji i zarządzania oraz wprowadzania innych twórczych i imitacyjnych zmian. Znamy innowacje produktowe, procesowe, organizacyjne i marketingowe.

Przykładem innowacyjnej formy przedsiębiorczości kobiet na obszarach wiejskich jest zagroda edukacyjna, czyli:

1. Obiekt zlokalizowany na obszarach wiejskich
2. Prowadzony przez mieszkańca wsi
3. Przyjmujący dzieci i młodzież w ramach programów szkolnych i aktywności pozaszkolnej
4. Posiadający i prezentujący zwierzęta gospodarskie  albo uprawy rolnicze
5. Realizujący przynajmniej 2 cele edukacyjne w zakresie: produkcji roślinnej, produkcji zwierzęcej, przetwórstwa płodów rolnych, świadomości ekologicznej i konsumenckiej,  dziedzictwa kultury materialnej wsi, tradycyjnych zwodów, rękodzieła i twórczości ludowej.

Edukacja w zakresie produkcji roślinnej:

1. Pomaga odkryć i odczuć różnorodność biologiczną świata roślin.
2. Pomaga poznać tradycyjne i nowoczesne metody uprawy, cykle życia, zależności między systemami rolniczymi i ekosystemami naturalnymi
3. Korzystny jest cykl wizyt tej samej grupy uczniów.

Edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej:

1. Obejmuje poznanie zwierząt
2. Zwiedzanie pomieszczeń inwentarskich
3. Poznanie urządzeń i narzędzi czy systemów chowu zwierząt
4. Obcowanie ze zwierzętami uczy wrażliwości  i bezinteresowności, rozbudza potrzeby poznawcze,  wdraża do obowiązków
5. Uczniowie powinni wysłuchać informacji o każdym zwierzęciu w gospodarstwie.
6. Powinni mieć możliwość doświadczania bezpośredniej obecności inwentarza poprzez oglądanie, głaskanie, słuchanie odgłosów, poznawanie zapachów, czyszczenie czy dojenie.

Edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych:

1. Obejmuje zajęcia w formie pokazów i warsztatów z wykorzystaniem surowców mlecznych, mięsnych, zbożowych a sezonowo owoców i warzyw.
2. Uczniowie poznają cały cykl czynności, od wytworzenia i zebrania surowca, aż do uzyskania końcowego produktu w formie smakołyku lub przedmiotu użytkowego
3. Uczestnictwo w zajęciach umożliwia poznanie metod wytwarzania płodów rolnych
4. Pozwala doświadczyć wysiłku związanego z produkcją
5. Uczy szacunku dla pracy rolnika

Edukacja w zakresie kultury materialnej wsi, tradycyjnych zawodów, rękodzieła
i twórczości ludowej to:

1. Realizacja atrakcyjnych, praktycznych zajęć plastycznych, artystycznych, kulinarnych czy rozrywkowych.
2. Przekazywanie informacji o takich ginących zawodach, jak: bednarz, rymarz, bartnik  czy kołodziej.
3. Prezentacja wyposażenia domów, sprzętów gospodarstwa domowego czy maszyn rolniczych wykorzystywanych przez wcześniejsze pokolenia.

Jacek Sadoch – z-ca dyrektora Mazowieckiego Oddziału Regionalnego ARiMR adresował swoje wystąpienie głównie do członkiń KGW i przedstawił zasady wsparcia i działalności KGW.

Od 24 marca 2024 r. KGW mogą składać wnioski o przyznanie wsparcia na działalność statutową. Wysokość wsparcia jest zróżnicowana: 8 tys. zł mogą otrzymać koła liczące nie więcej niż 30 osób; stawka 9 tys. zł dotyczy tych składających się z 31-75 członków; w przypadku jeszcze liczniejszych KGW dofinansowanie wynosi 10 tys. zł.

Środki można przeznaczyć na cele statutowe, na przykład:

1. działalność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich;
2. działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich;
3. rozwój przedsiębiorczości kobiet;
4. inicjowanie i prowadzenie działań na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi;
5. upowszechnianie i rozwijanie form współdziałania, gospodarowania i racjonalnych metod prowadzenia gospodarstw domowych;
6. działania związane z reprezentacją interesów środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
7. rozwój kultury ludowej, w tym w szczególności kultury lokalnej i regionalnej.

Warunkiem przyznania pomocy jest wpis koła do Krajowego Rejestru KGW. Na dzień 21 marca 2024r. w kraju mamy zarejestrowanych 14551 kół – z czego  2038 kół działa na Mazowszu. Wykładowca odpowiedział na liczne pytania uczestniczek konferencji i rozwiał wszystkie wątpliwości związane z pozyskiwaniem środków zewnętrznych na działania podejmowane przez kobiety działające w ramach KGW.

***

Konferencja była doskonalą okazją do promocji dziedzictwa kulturowego mazowieckiej wsi, różnych form przedsiębiorczości wiejskiej ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa kulinarnego. Zaprezentowano dorobek lokalnych twórców rękodzieła ludowego, związany z tradycją Świąt Wielkanocnych. Tę barwną wystawę przygotowały KGW i stowarzyszenia działające na terenie powiatu płońskiego. Na stoiskach lokalnych wytwórców produktów tradycyjnych można było degustować: wędliny, sery, miody i produkty pszczele oraz oleje tłoczone na zimno (lniany i rzepakowy), a także zaopatrzyć się na święta.

Tradycyjnie konferencję zorganizowali pracownicy ds. rozwoju obszarów wiejskich w MODR Oddział Poświętne. Oficjalnego otwarcia dokonał Jarosław Grabowski –dyrektor Oddziału.

Wydarzenie odbyło się w ramach operacji pn. „Kobieta Przedsiębiorcza w Unii Europejskiej – nowe wyzwania i nowe możliwości” wpisanej do Planu Operacyjnego KSOW na lata 2024-2025 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Tekst - Danuta Bronowska
Zdjęcia – Bożena Chądzyńska
MODR Oddział Poświętne w Płońsku